Không ít người lao động rơi vào trường hợp đủ tuổi nghỉ hưu nhưng đóng BHXH dưới 20 năm. Vậy làm thế nào để họ có thể nhận được lương hưu?
Câu hỏi: Cho tôi hỏi trường hợp người lao động đã đủ tuổi nghỉ hưu nhưng đóng BHXH dưới 20 năm thì có được đóng luôn 1 lần số năm còn thiếu để được hưởng lương hưu hay không?
Điều kiện để hưởng lương hưu hiện nay
Chào bạn, theo quy định hiện hành để được hưởng lương hưu, người lao động tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc phải có đủ số năm đóng BHXH đồng thời đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định (Điều 169 Bộ luật Lao động 2019 (BLLĐ))
Điều kiện về độ tuổi
Khoản 2 Điều 169 quy định, kể từ năm 2021, độ tuổi nghỉ hưu của người lao động từ năm 2021 sẽ được tăng theo lộ trình.
Tuổi nghỉ hưu trong điều kiện bình thường là đủ 60 tuổi 3 tháng đối với lao động nam và đủ 55 tuổi 4 tháng đối với lao động nữ.
Sau đó, cứ mỗi năm tăng thêm 3 tháng với lao động nam và 4 tháng với lao động nữ, cho đến khi đủ 62 tuổi đối với lao động nam vào năm 2028 và đủ 60 tuổi đối với lao động nữ vào năm 2035.
Điều luật này cũng quy định các trường hợp đặc biệt được nghỉ hưu trước không quá 5 năm so với độ tuổi nói trên:
+ Người lao động bị suy giảm khả năng lao động; làm nghề, công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm; làm nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm; làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn có thể nghỉ hưu ở tuổi thấp hơn nhưng không quá 5 tuổi so với quy định trên tại thời điểm nghỉ hưu, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác. (khoản 3 Điều 169 BLLĐ 2019)
+ Người lao động có trình độ chuyên môn, kỹ thuật cao và một số trường hợp đặc biệt có thể nghỉ hưu ở tuổi cao hơn nhưng không quá 5 tuổi so với quy định trên tại thời điểm nghỉ hưu, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác. (khoản 4 Điều 169 BLLĐ)
Điều kiện về số năm đóng BHXH
Căn cứ theo Điều 54, Điều 55 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 được sửa đổi bởi điểm a khoản 1 Điều 219 BLLĐ năm 2019, hầu hết người lao động phải tham gia BHXH từ 20 năm trở lên và đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định thì mới đủ điều kiện hưởng lương hưu.
Quy định này áp dụng cho cả những người lao động làm việc trong điều kiện bình thường; làm việc trong môi trường nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm… và người bị suy giảm khả năng lao động.
Riêng trường hợp lao động nữ là cán bộ, công chức cấp xã hoặc là người hoạt động không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn tham gia bảo hiểm xã hội khi nghỉ việc mà có từ đủ 15 năm đến dưới 20 năm đóng bảo hiểm xã hội và đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định thì được hưởng lương hưu (khoản 3 Điều 54 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014, sửa đổi, bổ sung bởi Bộ luật Lao động năm 2019).
Dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi dự kiến được thông qua trong năm 2024, có hiệu lực từ tháng 7/2025 sẽ có nhiều thay đổi có lợi cho người lao động.
Trong đó có đề xuất người lao động khi đủ tuổi nghỉ hưu mà có thời gian đóng bảo hiểm xã hội từ đủ 15 năm trở lên thì được hưởng lương hưu hằng tháng.
Đủ tuổi nghỉ hưu nhưng đóng BHXH dưới 20 năm, làm sao để được nhận lương hưu?
Nếu tham gia BHXH bắt buộc
Theo Theo khoản 6 Điều 85 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 và khoản 4 điều 15 Thông tư 59/2015/TT-BLĐTBXH nếu người lao động đủ tuổi hưởng lương hưu mà thời gian đóng BHXH còn thiếu tối đa 6 tháng thì người lao động được đóng tiếp một lần cho số tháng còn thiếu.
Mức đóng hàng tháng bằng tổng mức đóng của người lao động và người sử dụng lao động hàng tháng theo mức tiền lương tháng đóng BHXH trước khi nghỉ việc vào quỹ hưu trí và tử tuất.
Người lao động được hưởng lương hưu tại tháng đủ điều kiện về tuổi hưởng lương hưu và đã đóng đủ bảo hiểm xã hội cho số tháng còn thiếu.
Nếu còn thiếu nhiều hơn 6 tháng, người lao động có thể tham gia đóng BHXH tự nguyện.
Tham gia BHXH tự nguyện
Căn cứ Điều 9, Điều 12 Nghị định số 134/2015/NĐ-CP, người tham gia BHXH tự nguyện được chọn một trong các phương thức đóng như sau:
– Đóng hằng tháng
– Đóng 3 tháng/ lần
– Đóng 6 tháng/ lần
– Đóng 12 tháng/ lần
– Đóng một lần cho nhiều năm về sau nhưng không quá 5 năm một lần
– Đóng một lần cho những năm còn thiếu cho đủ 20 năm để được hưởng lương hưu đối với người tham gia BHXH đủ điều kiện về tuổi để hưởng lương hưu theo quy định nhưng thời gian đóng BHXH còn thiếu không quá 10 năm (120 tháng).
Như vậy, nếu đủ tuổi nghỉ hưu nhưng đóng BHXH dưới 20 năm thời gian còn thiếu không quá 10 năm thì người lao động được đóng bù một lần cho những năm còn thiếu để được hưởng lương hưu.
